Σεβαστοί μου Πατέρες, Πατέρα Σταμάτιε & Πατέρα Μιχαήλ
Αγαπητοί Δάσκαλοι και καθηγητές,
Αγαπητοί μας γονείς, και καλά μας ευλογημένα μας παιδιά.
Γιορτάζουμε σήμερα και τιμούμε τους Τρεις μεγίστους φωστήρες της Τρισηλίου Θεότητος, τον Μέγα Βασίλειο, τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο και τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, ως Χριστιανοί, ως Έλληνες, ως δάσκαλοι και ως γονείς μαθητών. Ως Χριστιανοί, γιατί στερέωσαν τη Χριστιανική ορθόδοξη πίστη. Ως Έλληνες, γιατί διέγνωσαν τη μεγάλη πολιτιστική αξία του κλασσικού αρχαιοελληνικού μας πολιτισμού και διέδωσαν τα ελληνικά γράμματα.
Τιμούμε ακόμα τους 3 Ιεράρχες εμείς οι εκπαιδευτικοί ως λαμπρούς παιδαγωγούς. Η διδασκαλία τους και τα συγγράμματά τους για την ορθή αγωγή και ανατροφή των νέων ούτε σήμερα, αλλά ούτε και στο μέλλον θα πάψουν να έχουν μεγάλη παιδαγωγική αξία. Αλλά περισσότερο από τα λόγια και τα γραπτά τους στέκουν ανάμεσά μας παιδαγωγοί άφταστοι με το παράδειγμα της πράξης και της ζωής τους. Μιας ζωής γεμάτης αγώνες για το καλό, για το υψηλό, για την αγιότητα. Αλλά ας γνωρίσουμε καλύτερα αυτές τις θεϊκές και σπάνιες μορφές που μπόρεσαν να δώσουν τόσα πολλά, αυτούς τους φωτισμένους, θεόπνευστους άνδρες. Όπως στον ουρανό ξεχωρίζουν τα φωτεινά αστέρια, έτσι και στον ουρανό της Εκκλησίας ξεχωρίζουν τα φωτεινά αστέρια της που είναι οι άγιοι. Τρία τέτοια φωτεινά αστέρια, τρεις μεγάλοι άγιοι της Εκκλησίας είναι και οι Τρεις Ιεράρχες: ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Και οι τρεις είναι οι προστάτες των γραμμάτων, οι άγιοι των μαθητών και των δασκάλων.
Τους ονομάζουμε φωστήρες που θα πει λαμπερά αστέρια. Τους αποκαλούμε μελίρρυτους ποταμούς της Σοφίας, που πότισαν όλη την κτίση με το μέλι της διδασκαλίας τους.
Είναι οι Τρεις Μεγάλοι Ιεράρχες που γιορτάζουμε και τιμούμε σήμερα : Μέγας Βασίλειος, Γρηγόριος ο Θεολόγος και Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Και οι τρεις γιορτάζουν ξεχωριστά μέσα στο Γενάρη. Την Πρωτοχρονιά ο Μέγας Βασίλειος, στις 25 του μήνα ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και στις 27 ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Η κοινή γιορτή τους, στις 30 Ιανουαρίου, καθιερώθηκε στα χρόνια του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μονομάχου (1042 -1055), τον 11ο αιώνα από το λόγιο μητροπολίτη Ευχαιτών Ιωάννη Μαυρόποδα. Έγινε για να ησυχάσουν οι χριστιανοί της Κων/λης, που είχαν χωριστεί σε τρεις παρατάξεις. Βασιλίτες, Γρηγορίτες και Ιωαννίτες και μάλωναν για το ποιος από τους τρεις Πατέρες ήταν ο σπουδαιότερος.
Η αλήθεια είναι πως είναι πολύ δύσκολο να κάνεις τη σύγκριση των τριών Μεγάλων Πατέρων.
Ο καθένας τους υπήρξε σοφός δάσκαλος , ακούραστος κοινωνικός εργάτης, υπέρμαχος της Ορθοδοξίας σε μια εποχή που οι αιρέσεις είχαν κυριαρχήσει.
Και οι τρεις άγιοι ξεχώρισαν για τη μόρφωση και φλογερή πίστη τους. Πρώτοι εκείνοι συνδύασαν υπέροχα τον ελληνισμό και τον χριστιανισμό.
Αγάπησαν πολύ το Θεό, γι’ αυτό αγάπησαν πολύ και τους συνανθρώπους τους. Τα πλούτη τους, αλλά και τον εαυτό τους, τα διέθεσαν για να απαλύνουν τον ανθρώπινο πόνο.
Μελέτησαν με προσοχή την Αγία Γραφή κι έγραψαν σπουδαία συγγράμματα μέσα στα οποία φαίνεται η σοφία τους.
Αυτή την ώρα παιδιά, θα μπούμε μέσα στον όμορφο κήπο τους, μέσα στα συγγράμματα τους και θα κόψουμε λίγα από τα ευωδιαστά λουλούδια τους. Θα διαβάσουμε λίγα από τα λόγια τους.
Ο Μέγας Βασίλειος λέει: «Όπως οι μέλισσες διαλέγουν από τα άνθη, έτσι κι εσείς να διαλέγετε απ’ αυτά που διαβάζετε».
Απ’ ό,τι σας λένε ή διαβάζετε, θα κρατάτε δικό σας ό,τι είναι χρήσιμο και ωφέλιμο.
Ο εγωισμός, είναι ένα ζευγάρι ξυλοπόδαρα, που κάνουν τον άνθρωπο ψηλό, χωρίς να τον κάνουν μεγάλο.
Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος μας λέει: να θυμόμαστε το Θεό.
Χωρίς την αναπνοή δεν μπορούμε να ζήσουμε. Πολύ περισσότερο δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς προσευχή και χωρίς το Θεό.
Να μιμούμαστε το έργο της σοφής μέλισσας, που με πολλή σοφία τρυγάει από κάθε άνθος ό,τι είναι ωφέλιμο!
Να τιμούμε τη μητέρα μας. Ο καθένας μας έχει τη δική του μητέρα, όλοι μας, όμως, έχουμε κοινή μητέρα την Παναγία μας και αυτή πρέπει να τιμούμε ιδιαίτερα.
Και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας λέει: «Ένα παιδί με πίστη στην καρδιά, μπορεί ν’ αλλάξει όλο το σπίτι του, όλη την τάξη του, όλη τη συντροφιά του». Μπορεί να τ’ αλλάξει όλα!
«Ντρέπομαι», έλεγε ο Χρυσόστομος, «ντρέπομαι κάθε φορά που βλέπω πολλούς πλούσιους να γυρίζουν εδώ κι εκεί, να ιππεύουν άλογα με χαλινάρια χρυσά, να σέρνουν πίσω τους δούλους χρυσοφορεμένους , να έχουν στο σπίτι τους κρεβάτια ασημένια κι ένα σωρό άλλα φανταχτερά πράγματα κι όταν έλθει η ώρα να δώσουν κατι τί στο φτωχό τότε γίνονται κι απ’ τους φτωχούς φτωχότεροι. Δεν μας χρειάζεται τέτοια ελεημοσύνη. Αγάπη θα πει θυσία , θα πει γενναιοψυχία και άφθονο αίσθημα».
Οπως γράφει και ο υμνογράφος δεν υπήρξαν απλώς 3 άνθρωποι με αίγλη και δόξα, αλλά 3 ήλιοι, 3 φωστήρες που φωτίζουν ολόκληρη την οικουμένη. Χίλια πεντακόσια χρόνια και περισσότερο πέρασαν από τότε που έφυγαν από τον κόσμο αυτό, κι όμως τα άστρα τους δεν έδυσαν, το φως τους δεν εξαφανίστηκε.
Τα ονόματά τους είναι πασίγνωστα με τα επίθετα που πήραν, ο ένας Μέγας, ο άλλος Θεολόγος και ο άλλος Χρυσόστομος. Αυτούς λοιπόν αξίζει να μιμούμαστε και να έχουμε όλοι και ιδιαίτερα τα παιδιά προστάτες στη ζωή, αυτούς και όχι ψεύτικα και πρόσκαιρα πρόσωπα, καθώς ύστερα από λίγο καιρό το όνομά τους θα λησμονηθεί.
Ας μην αγαπήσουμε μόνο τα λόγια των Τριών Ιεραρχών, αλλά και προπάντων να γίνουμε μιμητές των έργων τους. Γιατί γιορτή αγίου σημαίνει μίμηση αγίου.
Ας ζητήσουμε την ευχή τους!!